Mehmet Hanifi GÜLEL
Bu yıl yaz aylarında normalin üzerinde sıcaklıkların yaşanması, klima satışlarını adeta patlattı. Küresel ısınmadan dolayı aniden bastıran sıcaklar ve yüksek nem, klimaya olan talebi de önemli ölçüde artırdı.
Kapasitesi 18000 BTU olan klimaların temininde sıkıntı yaşandığını bildiren İklimlendirme Soğutma Klima İmalatçıları Derneği (İSKİD) Yönetim Kurulu Başkanı Tunç Korun, kapasitesi 12000 BTU klimalarda da yakında aynı sıkıntının yaşanma olasılığının olduğunu ve geriye daha küçük kapasiteli klima cihazlarının kaldığını söyledi.
Pazar büyüklüğü 2.5 milyona koşuyor
Mevsim normallerinin üzerinde seyreden sıcaklıkların klimaya olan talebi artırdığını vurgulayan Korun, önceki yıllarda split klima pazarında 1 milyon adet seviyesinde seyreden iç pazar satışlarının İSKİD 2023 Sektör İstatistiklerine göre 1 milyon 900 bine ulaştığını bildirdi.
Bu yıl split klima iç pazar satışlarının 2 milyon 500 bin adet mertebesine yükselmesinin ön görüldüğünü kaydeden Korun, “Türkiye’de iç pazar büyüklüğünün 2 milyar doları geçeceği tahmin ediliyor. Türkiye’de konut sektöründeki büyüme, şehirleşme oranındaki artış ve iklim değişikliğinin etkisiyle artan sıcaklıklar, iç pazarda klima talebini artıran önemli faktörler” dedi.
Türkiye’de en çok tercih edilen klima fiyat aralığının genellikle orta segment (A++) ve R32 gazlı üniteler olduğunu ifade eden Korun, “Bu segment, uygun fiyatlı ama kaliteli ve enerji verimliliği yüksek modelleri içerdiği için geniş bir müşteri kitlesine hitap ediyor. Ancak, tüketicilerin tercihleri bölgesel ve ekonomik durumlarına göre değişebiliyor.
Bu yüzden bazı bölgelerde daha yüksek veya düşük fiyatlı modeller de tercih edilebiliyor. Aynı zamanda tüketiciler, ürünleri deneyimlemek istediklerinde, klima alırken ürünleri görebilecekleri, bayi, satış noktaları, showroom gibi noktaları da tercih ediyorlar. Yine firmaların sağladığı yaygın servis hizmeti de tüketici için önemli bir kriter olarak öne çıkıyor” diye konuştu.
Klimayı erken almak fiyat ve montajda avantaj sağlıyor
Dernek olarak yaz ayları başlamadan klima almanın, tüketici açısından daha avantajlı olabileceğinin özellikle altını çizdiklerini ifade eden Korun, “Yaz aylarında birçok kişi aynı anda klima satın almaya çalıştığında, istenilen klima modeli ve marka stokta olmayabiliyor. Ancak, klima sezonu içinde değilken, klima üreticileri daha fazla stok seçeneği sunabiliyor. Bu da ihtiyaca en uygun klima modelini seçmenizi sağlar.
Sıcaklıklar henüz yüksek değilken, klima üreticilerimiz stoklarını yenilemek için indirimler de oluyor. Bu durum, klima fiyatlarının tüketici açısından daha makul olmasını sağlıyor. Diğer önemli bir konu ise klima servislerinin yaz aylarında yoğun talep nedeniyle randevu tarihleri dolu olabiliyor. Oysa sıcaklar başlamadan klima satın alınırsa, montaj için bekleme süreleri de daha makul sürelerde oluyor. Özellikle son iki yıldır artan sıcaklar sebebiyle montaj sürelerindeki yoğunluk kaynaklı bekleme trendi, artarak devam ediyor” açıklamasını yaptı.
Vantilatör satışları ikiye katlandı
Sıcaklıklar klimanın yanı sıra vantilatör satışlarını da artırdı. Klima konusunda bekleme sırası, yüksek fiyat gibi nedenlerden dolayı klima alamayanlar, ucuz ve pratik olan vantilatöre yöneldi. Züccaciyeciler Derneği (ZÜCDER) Başkanı Mesut Öksüz, vantilatör satışlarının 2 kat artığını belirtirken, geçtiğimiz yılın aynı dönemine göre fiyatlarda da yüzde 70’lik bir fiyat artışının olduğunu sözlerine ekledi.
Türkiye, vantilatör üretimi konusunda dünyada önemli bir yere sahip olduğuna dikkat çeken Öksüz, “Her yıl 5 milyon adet vantilatör üretiliyor ve her sezon bunun 4 milyon adeti satılıyor. Yine üretimin yüzde 20’si de ihraç ediliyor. Geçtiğimiz yıla göre mevsim normallerinin üzerinde seyreden sıcaklıklar nedeniyle satışlarımızı 2 kat artırdı. İspanya, İtalya, Almanya ve İngiltere’ye ihracatımız da hız kazandı. Bu sene ihracatın üretimdeki payı yüzde 50’lere kadar çıktı” dedi.
“Tedarik zincirinde sorunlar yaşanıyor
Klima sezonunun yoğun geçtiğini söyleyen İklimlendirme Sanayi İhracatçıları Birliği (İSİB) Yönetim Kurulu Başkanı Mehmet Şanal, klimada tedarik zincirinde sıkıntıların yaşanmaya başlandığına dikkat çekti.
Geçen yıl da ciddi bir talep artışının yaşandığını belirten Şanal, “Bu yıl da talep aynı seyirde devam ediyor” dedi. Tedarikteki sorunlar ve planlananın üzerinde talebin gelmesinin mevcuttaki birçok firmanın stokları yetersiz kaldığını dile getiren Şanal, “Çin’den yapılan ithalat, Yemen’deki sorunlardan kaynaklı nakliye süreçleri üç ayı buluyor.
Ama bu çok büyük bir majör sıkıntı değil” diye konuştu. Haziranda normalin üstünde yaşanan sıcaklığın mevcuttaki stokları erittiğini aktaran Şanal, “Burada birden yığılma olunca, montaj süreleri uzadı. Şu anda montaj süreleri üç dört güne kadar düşmüş durumda. Genel anlamda montaj süreleri normale döndü” açıklamasında bulundu.
İhracatın ithalatı karşılama oranı %98.8
Split klima fiyatları markasına, kapasite ölçülerine ve özelliklerine göre farklılık gösteriyor. Fiyat aralığı 23 bin liradan başlayıp 100 bin lirayı aşan klimalar bulunuyor. Bu yıl satışların önemli bir bölümü de e-ticaret platformlarından yapıldı ve buradaki satışlar 2 kat artış gösterdi.
İSİB’ten aldığımız bilgilere göre, bu yılın ilk 6 ayında 322 milyon 754 dolar split klima ihracatı yapılırken, buna karşılık olarak 326 milyon 525 bin dolarlık da ithalat yapıldı. Toplamda 3 milyon 771 bin dolar dış ticaret açığı verdik. İhracatın ithalatı karşılama oranı yüzde 98,85 gibi çok yüksek bir seviyede bulunuyor. Bunun sebebi de bu ürün grubunda pek çok dünya devinin Türkiye’de yatırım yaparak üretimlerini burada gerçekleştirmesinden kaynaklanıyor. Türkiye split klimada ciddi miktarda ürün ihracatı yapıyor.
Şikâyetlerde 5 kat artış yaşandı
Yüksek sıcaklıklar, Türkiye’de klima şikâyetlerini de artırdı. Şikayetvar’ın klimayla ilgili açıkladığı verilere göre; 2023’ün ilk 6 ayı ile 2024’ün dönemi karşılaştırıldığında şikâyetlerin yıllık artış oranıysa yüzde 477’ye ulaştı. Klimalarla ilgili en çok şikâyet edilen konu enerji tüketimi olurken, yetkili servislerle ilgili konular ikinci sırada yer aldı.
